Omdat God u heeft uitgekozen, omdat u zijn heiligen bent en hij u liefheeft, moet u zich kleden in innig medeleven, in goedheid, bescheidenheid, zachtmoedigheid en geduld.
(Kolossenzen 3:12)
Op zondagavond kijk ik naar de serie ‘Homeland’. Dat is vrij heftig en gaat over de situatie in Afghanistan: Amerikanen en Pakistani die proberen hun eigen belang na te streven; ze infiltreren en bestrijden elkaar op leven en dood. Ik kijk om me heen naar de wereld van de Oekraiene, waar op dit moment hopelijk voor langere tijd een staakt het vuren van kracht is om mensen wat lucht te geven. En dat is ook letterlijk bedoeld, want van sommigen lezen we dat ze in kelders verblijven met hun kinderen, omdat het op andere plekken te gevaarlijk is. En er zijn onderhandelingen, maar iedereen heeft zo zijn eigen belang en dat is nog al eens een keer niet een vrede voor iedereen, maar vooral macht. En de bewoners van het land worden er de dupe van. Daar gebeurt hetzelfde als in mijn serie.
Ik las het boek ‘Geduld met God (twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven)’, van de Tsjechische priester Tomas Halik. Ik denk dat datgene wat hij probeert de basis zou kunnen zijn voor een samenleven in vrede. Hij is priester, geen politicus en het gaat bij hem niet meteen over politieke vrede, maar over een manier van geloven en gelovig mens zijn dat open staat voor andere manieren van geloven en met name ook niet-geloven. De eerste zin van het boek luidt: ‘Op veel punten ben ik het met atheisten eens, vaak op bijna ieder punt – behalve in hun geloof dat God niet bestaat’. Nee, hij heeft geen enkele behoefte om God te bewijzen, dat brengt ook niet tot geloof, maar dat mysterie ‘God’ levend houden als mysterie, dat is de essentie. We lazen een gedeelte uit de brief van Paulus aan de Kolossenzen en daarin roept Paulus ons op tot ‘Wandelt in Christus’. Dat is niet een manier om God te bewijzen, het geeft ook geen garanties, maar het betekent een ruimte om er te kunnen zijn en om het gesprek met andersdenkenden te voeren: ook met atheisten en anderen. Zo zou het ook moeten gaan in de politiek, zo zou het ook moeten gaan in de wereld van de machthebbers, want daar heeft iedereen baat bij, maar vooral de mensen in het land. Met medeleven, in goedheid, bescheidenheid, zachtmoedigheid en geduld. En dat alles kunnen we ontvangen in die ruimte in Christus.
Het gaat niet om gelijk hebben, laat staan om gelijk krijgen; het gaat ook niet om de sterkste, laat staan om de meest machtige. Dat gaat allemaal voorbij en is najagen van schatten op de aarde, niet van hemelse schatten. Vrede voor mensen is duurzamer in alle opzichten en is noodzakelijk om mensen mens te laten zijn. We weten dat heel goed, maar waarom doen we dat niet? Niet in de Oekraiene, maar ook dichter bij heel vaak niet. Maar wanneer wij nou gewoon eens zouden beginnen. Gewoon niet in de verdediging, maar in gesprek; niet voluit op de aanval, maar in alle openheid vragen naar het mens zijn van de ander, naar de weg die de ander gaat en naar de drijfveren van je medemens. Gewoon het gesprek aangaan in het vertrouwen dat het kan: de ruimte die ‘wandelen in Christus’ kan geven gebruiken om samen op te trekken. Alleen zo kunnen we de veelheid aan genadegaven optimaal benutten. En ik denk dat het besef dat ‘God ons heeft uitgekozen’, dat we worden gezien en gehoord gewoon zoals we zijn een goede basis geeft om dat te doen. Ik wil in ieder geval dat vertrouwen graag houden, zeker in de onzekere en dreigende wereld anno 2015.
ds. Jan Hommes