Geliefde broeders en zusters, onthoud dit goed: ieder mens moet zich haasten om te luisteren, maar traag zijn om te spreken, traag ook in het kwaad worden.
Jakobus 1:19
We zijn op weg naar Advent, de tijd van verwachting van wat komen kan. De werklui zijn bij ons bezig onze schutting te herstellen, gesneuveld bij de grote herfststorm, een flinke schadepost, maar gelukkig geen mensen die betrokken waren of eigendommen van anderen. Het is herfst, zo veel is duidelijk en de tijd van de herfst is in meerdere opzichten een bijzondere tijd. Prachtige kleuren, mooie doorkijkjes, zeker als de zon een beetje schijnt zie je velerlei variaties. Bijna alle bladeren zijn rood en oranje geworden. En langzamerhand vallen ze allemaal van de bomen. Voor het eerst in lange tijd zien we kale bomen. De herfst brengt ons in contact met vergankelijkheid, met het einde van het leven. We denken aan de mensen die we verloren hebben en onze rouw daarover met Allerheiligen en Allerzielen of op de laatste zondag van het kerkelijk jaar.
Op de een of andere manier zijn we in de herfsttijd vaak wat extra kwetsbaar. Zo kwam ik bij de tekst uit de brief van Jakobus. Deze brief, niet voor niets opgenomen in de bijbel ook al weten we niet meer exact waarom , wordt door veel commentatoren niet heel serieus genomen. Luther moest er zelfs helemaal niets van hebben: een ‘strooien brief’ noemde hij het, licht en vluchtig, eenvoudig te verbranden. Iemand anders, ds. Anja Diesemer, sprak in 1995 voor de NCRV-radio over deze brief en schreef er een boekje over: ‘het is een zegen dat we zo’n brief hebben die je houvast en vertrouwen geeft in een wereld die zo divers is, waar de verschillen zo groot zijn, waar we uitgaan van wat we dan pluraliteit noemen’. Met andere woorden: een baken in een onrustige tijd.
In ieder geval is bovenstaand citaat een manier om rust te vinden in een woelige wereld: je haasten om te luisteren, traag zijn om te spreken. Zeker in de tijd waarin we ons bevinden en dan bedoel ik dit jaargetijde, de herfst. Juist in een periode van extra gevoeligheid, maar niet alleen dan is het zo belangrijk om elkaar te zien, goed naar elkaar te luisteren en niet te snel te oordelen en te antwoorden; en al helemaal niet te snel kwaad worden. Goed luisteren betekent je concentreren op de ander, je richten op degene die tegenover je zit of naast je. Even uit jezelf treden.
Wees zachtmoedig, zegt Jakobus. Dat betekent de ruimte bij jezelf zoeken om je over te geven en ontvankelijk zijn, zodanig open dat je hoort en ziet wat de ander beweegt of dwars zit. Zo zitten we hoop ik ook op zondag in de kerk: in het vertrouwen dat er naar ons wordt geluisterd, dat we gezien en gehoord worden zoals we zijn. En in het vertrouwen dat we een nieuwe start kunnen maken, van donker naar het licht, van ontreddering naar rechtop staan.
Daartoe lezen we de verhalen aangaande God, die zich met ons verbindt en Jezus die zo totaal vervuld is van de Geest van God dat hij zich volledig kan overgeven en open kan zijn. Vertrouwen dat je zelf gedragen wordt en gezien wordt, vertrouwen dat het kan, loslaten en je richten op de ander zonder er helemaal in op te gaan.
Advent is verwachten: vertrouwen dat het komen kan en dat het ons toevalt. Peer Verhoeven brengt dat mooi onder woorden: je verbonden weten met al wat en al wie is; de diepte proeven in al wat en al wie bestaat; de eeuwige zien in al wat en al wie voorbijgaat. Die overgang maakt ons kwetsbaar, extra gevoelig; advent, verwachten dat wat komen kan.
‘Wees daarom zachtmoedig en leg alle verdorvenheid en elk denkbaar wangedrag af’, zegt Jakobus. De rust en de vrede wens ik ons allen toe.
ds. Jan Hommes