Lucas 24 vs 14

‘Ze spraken met elkaar over alles wat er was voorgevallen’.

Lucas 24: 14

Er is heel wat te bespreken, omdat er zo veel gebeurt in een mensenleven. In het boek ‘Gouden Jaren’ van Annegreet van Bergen lees je over de dingen die voorbij zijn gegaan, wat we zijn kwijt geraakt en wat er voor in de plaats is gekomen. Nostalgie en het gevoel van vroeger, toen toch ook niet alles beter was dan in onze dagen. Ja, er gebeurt heel wat in een mensenleven. Veel van de dingen die Annegreet van Bergen beschrijft heb ik nog net meegemaakt. Wanneer ik aan mijn eigen dingen denk is de opkomst van de mobiele telefoon en de computer en de combinatie van die twee toch wel het meest ingrijpende, zeker in het gezinsleven. Je bent voortdurend verbonden met het geheel van de wereld, je weet meteen alles van iedereen als je dat zou willen.

Er is heel wat te bespreken, omdat er zo veel gebeurt in een mensenleven. In onze dagen is het wat mij betreft wel de vraag of we dat ook daadwerkelijk doen: over al die dingen die gebeuren, die invloed op je hebben, met elkaar spreken. Of misschien moet je je afvragen waar onze gesprekken precies over gaan.

De Emmaüsgangers roepen die vraag bij mij op. Lucas vertelt ons niet waar het gesprek over gaat, maar je zou kunnen denken dat het gaat over de teleurstellingen die ze hebben opgelopen vanwege de kruisiging van Jezus in Jeruzalem. Ze hadden hoop;  hoop dat het allemaal anders zou worden. Maar dat is wat hun betreft de bodem ingeslagen, omdat Jezus is gedood. En dan kunnen een paar vrouwen wel zeggen dat Hij leeft, omdat ze een leeg graf hebben aangetroffen, maar dat is natuurlijk kletspraat. Dat kan helemaal niet en dat is ook niet het geval. Alles gaat gewoon door, de overheersing door een vreemde mogendheid, de strijd om het bestaan, al die dingen. Of werd het toch anders? En is het gesprek ook daar over gegaan: dat het anders kan in een wereld van strijd en pijn?

Waar gaan onze gesprekken over? Wat zijn eigenlijk de dingen die ‘voorvallen’ en die de moeite van het bespreken waard zijn? Ik denk aan de aanslagen in Brussel. Ik ontkom er niet aan, omdat ze zo bepalend zijn de afgelopen tijd, ze hebben veel invloed op allerlei manieren. Ze beïnvloeden de vragen over de samenhang in onze samenleving; is er wel samenhang of zijn we daadwerkelijk een verzameling individuen geworden? Wat mij betreft gaat het gesprek over de noodzaak van samen, van gemeenschap en van je verbonden weten met elkaar. Ik las in een boek van Erik Borgman de stelling dat je mensen wel kunt helpen, soms, als ze in nood zijn, maar als je je niet verbonden weet met deze mensen, met alle mensen, dan wordt het niet wat. Ik denk dat het gesprek inderdaad onder andere moet gaan over de vraag in hoeverre wij ons willen verbinden met elkaar en met de mensen in de wereld. Dat is wel heel groot, maar ook wezenlijk. Zonder verbinding gaat het niet goed komen. En verbinden maakt kwetsbaar, maakt afhankelijk, maar dat zijn we nu ook al. En het kan, verbonden met een God die met ons meegaat en ons als opstandige mensen onze weg laat gaan.

Even terug naar de Emmaüsgangers. Jezus heeft zich tot op het diepste verbonden met mensen. En Hij deed en doet dat zonder aanziens des persoons, zo ervaar ik dat tenminste. Pasen betekent een overwinning van deze manier van leven. Het maakt kwetsbaar, dat wordt duidelijk op Goede Vrijdag, maar het kruis zal nooit het laatste woord kunnen hebben.
Geloven betekent vertrouwen, vertrouwen op de nabijheid van een God van liefde, die er bij blijft door alles heen en hoop en goede moed geeft.
Geloven, je verbonden weten met God, betekent ook je laten gezeggen door de kwetsbaarheid van anderen: de nood van de ander is een roepstem naar ons.

En op die manier worden we ook vandaag opgeroepen door wat ik de stem van God noem, die tot ons komt in mensen, die ons bemoedigt dat wij ‘voor elkaar bestaan’ zoals een lied uit het liedboek dat weergeeft. En ik vermoed dat dat ook is wat de Emmaüsgangers beweegt om terug te gaan. Een beweging tegen de stroom in, naar een leeg graf, om uit te leven. Kan misschien wel helemaal niet, maar het gebeurt wel en het werkt. Denk ik.  Daardoor werd het ook zeker anders, door dat lege graf, niks geen kletspraat, maar werkelijkheid om te zoeken en te vinden in het leven van alledag.

ds. Jan Hommes