Breed Moderamen Classis Groningen-Drenthe, classispredikant ds. Jan Hommes
‘Maar de engel zei tegen haar: “Wees niet bang, Maria, God heeft je zijn gunst geschonken”.
(Lucas 1: 30)
Na de dienst bij de uitgang onder de toren vroeg hij altijd aan de voorganger: heeft u het goed gehad bij ons? De eerste keer dat het mij overkwam ontroerde het mij en dat is het blijven doen, hij vroeg het altijd. Je bent te gast en aan jou vraagt iemand of jij het goed hebt gehad, dat is gastvrijheid. Later zei hij wel eens dat het stil gebed eigenlijk niet lang genoeg was, maar dat was niet erg, thuis had hij alle tijd. Hij had namelijk een heel rijtje mensen die hij noemde en voor Gods aangezicht genoemd wilde hebben. Soms omdat hij de indruk had dat ze het moeilijk hadden, soms vanwege de opdracht of de taak die hij ze toekende en in ieder geval de mensen die hem dierbaar waren.
Het is de engel die tegen Elizabeth en ook tegen Maria zegt: jullie zullen zwanger worden en je zult het goed hebben bij mij. Een vrouw die volgens de tekst onvruchtbaar is, maar vooral daardoor niet meedoet in de mensen-maatschappij; een vrouw die te jong is en geen gemeenschap heeft gehad met een man en daardoor een groot risico loopt in haar omgeving. Beiden hebben de gunst, de genade van Godswege ontvangen en kunnen daarmee onderweg. En dat verhaal krijgen wij mee in deze dagen, die zwanger zijn van de geboorte van dat ene kind, dat Jezus genoemd gaat worden, God die in onze wereld in ons leven komt inwonen. Het is de Geest zegt Lucas, die dat bewerkstelligt en het is de Geest die open maakt voor wat komen kan.
Erik Borgman zegt in zijn boek Alle dingen nieuw dat die opening, bestemd voor het licht, binnenkomt door de barsten van ons bestaan. ‘Het is waarschijnlijk een ervaring van alle tijden: juist wanneer geprobeerd wordt het bestaan te beveiligen en te verzekeren, openbaart het zijn kwetsbaarheid en afhankelijkheid’. Juist wanneer we denken dat we controle over alles hebben, blijkt dat er dingen kunnen gebeuren die ons overkomen, die ons leven totaal overhoop halen. En op die momenten wil het licht binnenkomen: als een geschenk, als een gunst, als genade. Op die momenten weet je dat je niet op jezelf bent aangewezen, maar dat er een stem is die je roept, aanroept, geruststelt of juist ontregelt. Het is de Geest die open maakt voor het licht.
Het gaat met kerst om heel de bewoonde wereld, die moet worden ingeschreven, die zich richt op vrede, die op weg gaat naar wat we eigenlijk niet hadden gedacht: een leven dat te doen is. In deze Corona-tijd gaat het er niet om dat alles weer normaal moet worden, wie zal ook zeggen wat dat is, maar dat we overeind kunnen blijven en volhouden om aan elkaar te vragen: heb je het goed bij ons gehad? Dat is genade, als je dat aangezegd en toegezegd krijgt van iemand om je heen, van die engel van Godswege. De verwondering was er iedere keer opnieuw en het is de verwondering die mensen raakt en in beweging zet naar elkaar. De herders, de volkeren die wandelen in het licht, wij allen mogen daar uit leven. Ik wens u allen gezegende kerstdagen.
ds. Jan Hommes, classispredikant classis Groningen-Drenthe